Zijn PTSS en trauma dé vergeten factoren bij onverklaarbare lichamelijke klachten-SOLK-ALK?

Stel dat er een verband bestaat tussen aanhoudende onverklaarbare lichamelijke klachten (SOLK-ALK), trauma en PTSS?

Misschien is het wel zo dat trauma en PTSS dé vergeten factoren zijn?

Wat zou dit betekenen voor hen met dit opgeplakte SOLK-ALK etiket?

INTRODUCTIE

Veel mensen die ik zie in de praktijk met Posttraumatische Stressverschijnselen (PTSV) als gevolg van PTSS en trauma, worden nadat zij het gehele gefractioneerde medische apparaat hebben doorlopen, op straat gezet met de boodschap dat het ‘tussen de oren zit’. 

Ze krijgen uiteindelijk het etiket “Somatisch Onvoldoende verklaarbare Lichamelijke Klachten” (SOLK), of zoals men het tegenwoordig verzachtend probeert aan te duiden “Aanhoudende Lichamelijke Klachten” (ALK) opgeplakt. Ondanks deze naamswijziging is het brandmerk wat iemand oploopt niet minder zwaar. 

NOG MEER ETIKETTEN

Naast dit SOLK-ALK etiket hebben velen daarnaast ook vaak een onterecht etiket “Burn-out” opgeplakt gekregen – dit soms wel meerdere keren over een periode van meerdere jaren. 

Dit is niet onterecht omdat men totaal geen burn-out verschijnselen had, maar omdat de deskundigheid op dat moment ontbrak om de ware bron van de aanwezige burn-out verschijnselen te herkennen en vooral ook te onderkennen – de aanwezige Posttraumatische Stressverschijnselen (PTSV) als gevolg van PTSS en trauma dus.

Diagnose etiketten bevorderen zelden herstel – de sociaal-demografische negatieve en daardoor belastende lading die ligt opgeslagen in deze etiketten, blokkeert herstel veel vaker dan niet. Wanneer later blijkt dat gegeven etiketten ook nog eens onjuist zijn, werken deze bij velen sterk aanvullend traumatiserend (zgn. secundaire traumatisering).

HET LICHAAM – ONS WAARDEVOLLE INFORMATIENETWERK

Het lichaam is een waardevol en tegelijkertijd liefdevol informatienetwerk – het verwerkt continu informatie van in de hersenen geregistreerde en verwerkte gegevens en zoekt altijd naar een (natuurlijke) staat van balans (homeostase). Emoties regelen de samenwerking in ons lichaam tussen organen en systemen – waarbij bepaalde eiwitten (neuropeptiden) de emotionele boodschappen door het lichaam vervoeren en diverse hormonen onderdeel vormen van een verweven berichten en stressrespons systeem. 

HOLISTISCH – NIET LICHAAMSGERICHT

Trauma’s liggen niet opgeslagen in het lichaam – de energie van trauma bevindt zich als afgesplitste patronen en structuren, in de driedimensionale ruimte om ons heen. Op basis van wat iemand met Posttraumatische Stressverschijnselen ‘voelt’ in het lichaam lijkt het natuurlijk zo te zijn dat trauma’s in het lichaam zitten. 

Het zijn namelijk de aanleidingen/triggers van de stressreacties die als een bevroren patroon van gewaarwording vastzitten en deze geven steeds dezelfde, terugkerende en uiteindelijk ook zeer herkenbare reactiepatronen. Dit noemen we vaak verschijnselen die we in het lichaam waarnemen.

Voelen en reacties in je lichaam kunnen voelen is belangrijk in de context van traumaherstel. Echter, vanuit de praktijk zie ik dat wanneer er een gerichtheid is op dit ‘voelen’ in het lichaam zonder de aanleidingen/triggers hiervan ook tegelijkertijd effectief op te lossen, er alleen een toename van bewustwording ontstaat, die leidt tot (nog) meer bewustwording van aanwezige nare reacties/gevoelens. 

Het is dus heel belangrijk dat alles vanuit een lichaam, ziel en geest – een totaal perspectief (holistisch) gebeurt. Dit betekent dus dat alles altijd in samenhang gebeurt met het tegelijkertijd oplossen van de aanleidingen/triggers van de PTSV.

Verder is het ook belangrijk om te vermelden dat hooggevoeligheid (HSP of HSP-HSS) als onderdeel van iemands persoonlijkheid, sterk bepalend is in zijn of haar waarneming en daardoor ook voor de basis die later gelegd wordt voor het uiteindelijke ontstaan van PTSV. Ik noem het een ‘ziekmakende driehoek’: hooggevoeligheid <> trauma <> PTSS. Je kunt hier meer lezen over de relatie die ik zie tussen HSP en PTSV.

Dus, wat ik in de praktijk zie is dat een strikte gerichtheid op het lichaam, zonder de aanleidingen/triggers van de Posttraumatische Stressverschijnselen effectief op te lossen, leidt tot nog meer verstandelijk zoeken naar oplossingen om uit de situatie te komen – zoeken naar verstandelijke oplossingen voor iets wat juist niet verstandelijk is. 

Die steeds, maar terugkerende en niet te beantwoorden vragen “Waarom gebeurt dit?”, “Waarom heb ik dit (nog)?”en of “waarom heb ik dit (nog) steeds?”. Alles draait om gevoel en je kunt in dit artikel hier meer uitgebreid over lezen.

Het is dus niet het trauma zelf, maar het zijn de (stress)reacties die als vastzittende patronen verbonden zijn met traumatische ervaringen. De dingen die in het heden gebeuren en waargenomen worden leiden tot bewustwording van reacties die ontstaan in het lichaam. Door deze reacties (verschijnselen), lijkt het nogmaals dat het om het heden gaat en dat het trauma dus ‘vastzit’ in het lichaam. 

Is het belangrijk om hier op deze manier onderscheid in te maken? 

Jazeker, vanuit de praktijk maakt het een heel groot verschil in benadering. Het bepaalt zelfs in grote mate of iemand wel of niet holistisch kan herstellen. Je kunt meer hierover lezen in deze Infographic “De rol van Energie bij het effectief oplossen van PTSS en Trauma”.

VERSCHIJNSELEN ALS VERMOMMING

Werkt ons lichaam niet meer zo goed als vroeger, dan is de ‘oplossing’ om een specialist te raadplegen die de opdracht heeft om de ontstane klachten op te lossen. Helaas is ons lichaam bij dit soort zaken niet de leidende factor, ook al lijkt dit wel zo. Voordat er verschijnselen ontstaan, zijn er al allerlei mentale processen geweest die aanleiding hebben gegeven tot het ontstaan van de latere ongewenste reacties (lichamelijke klachten of verschijnselen).

Bij aanvang van een holistisch PTSS en trauma hersteltraject heeft iedereen wel in bepaalde mate lichamelijke uitingen van Posttraumatische Stressverschijnselen. Klachten hebben altijd een bron. We weten dat, in het geval van PTSV, de ontstane chaos en onrust uiteindelijk een staat van totale uitputting veroorzaakt. 

De aanhoudende verwarring in waarneming leidt tot een gevoel van onrust, met een vaak niet herleidbaar en onrealistisch gevoel van haast hebben. Dit alles geeft een voortdurende basis van stress – stress die, te veel, te vaak en daardoor te lang in het lichaam aanwezig is en daardoor giftig (toxisch) wordt. 

STANDAARD BESTAAT NIET

De voortdurende stress (oxidatieve stress) wordt uiteindelijk giftig (toxisch) voor het lichaam en veroorzaakt een verscheidenheid aan klachten. Hieronder een beknopt overzicht en dit is met nadruk geen compleet overzicht:

• Weinig energie, lusteloosheid tot totale lichamelijke uitputting.
• Verlies van eetlust.
• Noodzaak tot slapen in de namiddag.
• Verstoorde slaap met problemen bij inslapen, doorslapen en wakker worden.
• Herbelevingen (flashbacks) – ’s nachts en overdag met en zonder beelden. 
• Spontane huilbuien zonder aanwijsbare oorzaak.
• Spierspanning, spierkramp en het beven van spieren op allerlei plaatsen in het lichaam.
• Gewrichtsontsteking, zwelling en pijn.
• Migraine.
• Spanningshoofdpijn.
• Wazig zien – langdurig of voor kortere periodes.
• Misselijkheid en braakneigingen bij het wakker worden – zowel ’s nachts als ’s morgens, zonder aanwijsbare oorzaak.
• Darmklachten – buikpijn, buikkrampen, diarree, anuspijn.
• Hartklachten – je hartslag bewust waarnemen, hartritmestoornissen, regelmatig ‘overslaan’ van het hart en een te snelle (bonkende) hartslag.
• Tintelingen, gevoelloosheid en pijn in de handen, voeten.
• Regelmatige, terugkerende longinfecties.
• Maagklachten – maagzuur oprispingen, brandend maagzuur.
• Droge huid, broze nagels.
• Zware pijnlijke menstruatie, onregelmatige menstruatie, hevig bloedverlies tijdens menstruatie, frequente miskramen.
• Verlies van libido – behoefte aan seksualiteit neemt af.
• Duizeligheid – in het algemeen moeilijk evenwicht kunnen houden; tegen deurposten aanlopen, slingeren tijdens het lopen en vooral ook tijdens fietsen.
• Oorsuizen – hoge tonen, lage tonen, klappen, continu piepen, herhaaldelijk harde ruis, etc.
• Bijzondere gevoeligheid voor geluiden – bijvoorbeeld geluid van bestek, krasgeluiden, tikken of klikken met een pen.
• Prikkelbaarheid tot zelfs woedeaanvallen.
• Moeilijk kunnen concentreren – tijdens gesprekken, het lezen van een boek, het bekijken van een film, maar ook tijdens werk en andere activiteiten.
• Andere lichamelijke verschijnselen …

ONDERLIGGENDE AANLEIDINGEN/TRIGGERS

In de lijst met klachten hierboven kun je nog maar eens zien hoe divers het lichaam kan reageren op PTSV. De signalen die het lichaam geeft door verschijnselen geven aan dat het zo niet langer door kan gaan – er moet (dringend) iets gedaan worden om de bron van de steeds terugkerende stresstoestand op te lossen.

Ondanks de klachtenpatronen die er ook bij Posttraumatische Stressverschijnselen zijn, bestaat er zeker geen standaardlijstje. Iedereen reageert vanuit zijn of haar persoonlijke situatie en vaak net weer iets anders dan een ander ...

Ik zie vaak dat cliënten voorheen in benaderingen vaak in stukken of gedeeltes zijn benaderd. Vaak gaat het hierbij om de lichamelijke klachten die er zijn – per slot van rekening worden deze gepresenteerd als de oorzaak van de belasting die men ervaart.

En toch gaat het vreemd genoeg niet om die belasting alleen, maar juist veel meer om de onderliggende aanleidingen/triggers die deze klachten veroorzaken. Je zou zelfs kunnen zeggen dat iemand geen last heeft van die dingen waar hij of zij last van heeft – iemand heeft last van de onderliggende aanleidingen/triggers die de klachten veroorzaken.

Binnen het gebruikelijke gezondheidssysteem is het een zeldzaamheid om expertise te vinden die voldoende tijd heeft om echt te luisteren naar het volledige verhaal van iemand met PTSV. Een verhaal waarin juist die traumatische ervaringen uit het verleden een onderdeel vormen om de bron van het geheel te kunnen begrijpen. 

Vaak leidt dit onvoldoende tijd hebben om het complete verhaal van iemand met PTSV te horen tot de conclusie dat men opnieuw niet gehoord en niet gezien wordt als de holistische persoon die men is.

De achtergrond van de klachten wordt hierdoor helaas niet in overweging meegenomen als mogelijk onderdeel van de bron van de gepresenteerde ernstige gevolgen van PTSS en trauma. Dit is uiteraard zeer frustrerend en heel verdrietig voor mensen die juist zo op zoek zijn en die zo graag willen herstellen.

Je kunt stressreacties die (lichamelijke) klachten veroorzaken niet oplossen op hetzelfde niveau als waar deze ontstaan in het lichaam.

Gebeurt dit toch, dan is de treurige consequentie dat het vastzittende energiepatroon van de aanleidingen/triggers als bron van de stressreacties onopgelost blijft en dus blijft bestaan. 

Wanneer je dit zo leest klinkt het allemaal eigenlijk best wel logisch. En toch, blijven veel mensen vaak, nadat ze zo hard hun best hebben gedaan om hulp te zoeken en te herstellen, hulpeloos, radeloos en reddeloos achter.

Men wordt uiteindelijk verteld dat er niets meer aan hun situatie te doen is en men maar moet leren leven met ‘de ontstane beschadiging’.

Vaak wordt men gevraagd om te leren omgaan met de situatie en te gaan leren leven met de dagelijkse kwellingen van Posttraumatische Stressverschijnselen en de bijbehorende lichamelijke gevolgen. 

Een dergelijke mededeling is niet alleen aanvullend traumatiserend, maar ook nog eens onmogelijk – niet alleen voor de persoon met PTSV, maar ook voor hun dierbaren en hun verdere omgeving (verdere familie, vrienden, collega’s etc.). 

Leren leven met PTSV klinkt als iemand aanraden om voortaan te leven, terwijl iedere dag weer overleven is. Overleven is gevangenschap en zeker niet leven – het is met toekomstangsten opgesloten zitten in het verleden.

HET LOGOSYNTHESE® MODEL* IN DE PTSS VOORBIJ PRAKTIJK

Vechten tegen Posttraumatische Stressverschijnselen en of er mee leren omgaan is geen optie – het vormt een ziekmakend energielek. In plaats hiervan wordt er in een holistisch hersteltraject met behulp van diverse onderbouwde vooruitstrevende interventies gericht gewerkt aan het oplossen van de onderliggende aanleidingen/triggers van de (stress)reacties, zodat deze in de toekomst niet meer kunnen ontstaan.

Mijn voorkeur In de PTSS Voorbij praktijk gaat uit naar het gebruik van het Logosynthese Model – een op Energie Psychologie gebaseerde vooruitstrevende onderbouwde interventie. Binnen het Logosynthese Model wordt vastgesteld wat de specifieke betrokken onderliggende aanleiding/trigger verbonden met het vastzittende energiepatroon is en tegelijkertijd wat de reacties zijn die optreden wanneer een specifieke trigger wordt geactiveerd.

In de kern vormt het deskundig toepassen van het Logosynthese Model en beschikbare aanvullende specialistische toepassingen onderdeel van een nauwkeurig, geordend model. Het Logosynthese Model wordt gebruikt voor het vaststellen en oplossen van herinneringen, overtuigingen, wensen en fantasieën die stressreacties in gang zetten en die het bereiken van persoonlijke en zakelijke doelen in de weg staan.

De uitgangspunten van het Logosynthese Model zijn:

• Alles is energie.
• Energie is verstard of is in beweging.
• Energie hoort bij je of hoort niet bij je.
• Woorden brengen energie in beweging.

Het unieke aan dit proces is dat door samen met de cliënt zowel de aanleiding/trigger en de reactie vast te stellen en aan te pakken, het vastzittende energiepatroon opgelost kan worden. 

GEBRUIKEN OF VERLIEZEN (USE IT OR LOSE IT)

Woorden hebben (veel) kracht, maar herstellen van de onderliggende aanleidingen/triggers van PTSV doe je niet door er over te praten. Eerder heb ik geschreven waarom er zoveel kracht zit in woorden bij PTSV als gevolg van PTSS en trauma. Je kunt dit hier verder nalezen.

Ik heb in dit PTSS in Beeld artikel ook het Neuroplastisch Narratief (NN) toegelicht (dr. Haley Peckham) en dat het zeker geen ‘vreemde veronderstelling’ is dat PTSV met de juiste benadering tijdelijk kan zijn.

Het Neuroplastisch Narratief betekent kortweg dat de hersenen vervormbaar zijn (hersenplasticiteit) en hierin schuilt een bijzonder positieve boodschap voor mensen met PTSV. In een recente publicatie door Mad in the Netherlands wordt er hier verder op het werk van dr. Haley Peckham ingegaan.

Het mooie van de hersenen is dat op basis van “neurogenese”, dit is de groei van nieuwe neuronen en hun succesvolle integratie in het bestaande netwerk van de hersenen – de hersenen zich steeds opnieuw kunnen aanpassen en dat ook doen. Hierdoor veronderstelt men ook dat dit de reden is van het kunnen processen van nieuwe herinneringen en het vormen van subtiele veranderingen in al bestaande herinneringen.

Deze bijzondere eigenschap van de hersenen om zich steeds opnieuw aan te passen, zorgt er dus ook voor dat wanneer aanleidingen/triggers effectief opgelost worden, er nieuwe verbindingen gemaakt worden (nieuwe neurale paden). 

Opgelost betekent als onderdeel van de True Result PTSS en Trauma Recovery Coaching™ benadering dan ook opgelost – de hersenen ruimen (oude) verbindingen dus op wanneer deze niet meer nodig zijn en niet meer gebruikt worden.

Het wordt wel het “Use it or Lose it” principe van de hersenen genoemd en ook hierin schuilt een hele positieve boodschap voor mensen met Posttraumatische Stressverschijnselen. Eenmaal opgeloste aanleidingen/ triggers van PTSV komen niet terug – gebruikmaken van het (neurale) pad wat opgeruimd is door de hersenen, is dan ook logischerwijs niet mogelijk.

Door het oplossen van de aanleidingen/triggers worden niet alleen de trauma's (en daarmee PTSS) opgelost, maar verdwijnen ook vrijwel altijd geleidelijk aan de ontstane lichamelijke klachten. 

Echter, wat ik regelmatig zie in de praktijk is dat lichamelijk herstel een onderdeel is van het algehele herstelproces. Het betekent dan ook niet altijd dat er meteen op het moment van het oplossen van de aanleidingen/triggers en de verhoogde mentale weerbaarheid lichamelijk ook verandering ontstaat.

Het lichamelijk herstel gaat ons vaak, nadat we ons mentaal beter beginnen te voelen, altijd te langzaam. Daarom is het zo belangrijk dat we ons lichaam tijdens het gehele herstelproces blijven waarderen als waardevol informatienetwerk en signalen herkennen en vooral ook onderkennen door er gericht iets mee te doen.

CONCLUSIE

Ik spreek regelmatig mensen die vinden dat ze PTSV zelf op moeten kunnen lossen of dit hebben gedaan. Echter, Posttraumatische Stressverschijnselen ‘handelbaar maken’ betekent alleen maar dat het leven steeds meer een leven van vermijden wordt, totdat deze periode abrupt ten einde komt door een heftige gebeurtenis – dan lukt er niets meer. 

We worden gelukkig beschermd om niet in ons eentje op die ‘plekken’ van PTSV terecht te komen waar het zo verschrikkelijk bedreigend, hulpeloos, verdrietig, hopeloos, reddeloos en of pijnlijk aanvoelde. Dit is maar goed ook, want zou dit namelijk wel gebeuren dan ontstaat er een ernstig (geforceerde) blokkerende en bedreigende situatie. Een crisissituatie die niets meer te maken heeft met het (zelf) oplossen van PTSV.

Posttraumatische Stressverschijnselen als gevolg van PTSS en trauma lossen niet vanzelf op – het wordt steeds ernstiger door dagelijks gemaakte nieuwe verbindingen.

Iemand met aanhoudende lichamelijke klachten heeft een levensverhaal. Hierbij is het bijzonder belangrijk dat lichamelijke verschijnselen door de langdurige en ziekmakende stresstoestand in het lichaam, niet los gezien worden van gepresenteerde Posttraumatische Stressverschijnselen.

Heling van trauma is niet ontkennen dat een trauma heeft bestaan. Heling betekent dat het trauma in het hier-en-nu niet langer het leven ongewenst beheerst. Ik noem het weleens een ‘moeiteloze overgang’ – eerst kan men er niets aan doen dat automatische, reflexmatige en oncontroleerbare ongewenste reacties ontstaan.

Na het oplossen van de onderliggende aanleidingen/triggers – hoeft men er niets voor te doen dat de stressreacties niet meer ontstaan. Dit is iets heel anders dan ‘trucjes’ leren of anderszins verstandelijk proberen om te gaan met iets wat niet verstandelijk is.

Wanneer je herkenning in dit artikel ziet voor jezelf of voor een dierbare, neem dan vrijblijvend en vertrouwelijk contact op voor het plannen van een gratis kennismakingsgesprek. Je kunt contact opnemen door het invullen van het contactformulier op de PTSS Voorbij website.

Heel veel sterkte en op naar holistisch herstel!

*Logosynthese® en vertalingen van deze term zijn geregistreerde handelsmerken van dr. Willem Lammers, en mogen niet gebruikt worden zonder zijn uitdrukkelijke voorafgaande toestemming.