Energie Psychologie
Vervolg Introductie Energie Psychologie
Hoe werkt Energie Psychologie (EP)?
Deactivatie van de Amygdala
Het is vanuit wetenschappelijk onderbouwde studies en talloze ervaringen met cliënten inmiddels goed bekend dat EP op verschillende manieren leidt tot een neerwaartse regulering van de linker en rechter Amygdala. Hierdoor vindt er een sterke vermindering plaats van het door de Amygdala gereguleerde alarmsignaal. Dit beïnvloedt het automatische en niet te controleren waardeoordeel van de zintuiglijke waarneming. Dit proces vormt een voornaam onderdeel van de cascade waardoor het lichaam wel of niet in de alom bekende vecht, vlucht, of bevries toestand terecht komt.
De amygdala speelt namelijk een belangrijke rol in wat vaak het algemeen het doel, defensie, reactie en controle netwerk (“general-purpose defence response and control network”) genoemd wordt. Het reageert reflexmatig op onplezierige situaties, sensaties, of reuk. Ja inderdaad, soms kan een typische geur bij iemand na een trauma al voldoende zijn om de amygdala te stimuleren. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de geur van rubber na een ernstig ongeval, een bepaalde parfum/eau de toilette van een dader, of de specifieke geur van een industriële omgeving waar men moedwillig vastgehouden werd.
De amygdala zijn amandelvormige kernen die diep in de temporale kwab van zowel de linker en rechter hersenkwab liggen en zijn onderdeel van wat het limbische systeem genoemd wordt. Het limbische systeem wordt ook vaak het centrum van onze emoties en motivatie genoemd.
De amygdala wordt ook vaak de underdog van de hersen-structuren genoemd. Underdog omdat het belang ervan door velen zwaar wordt onderschat. Dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld onze verstandige en intelligente pre-frontale cortex (PFC) - waaraan vaak gerefereerd wordt als de zetel van onze uitvoerende
(executieve) functies.
Functies van de amygdala
- Verkent alle zintuiglijke informatie (voelen, ruiken, proeven, horen en zien) op dreiging of aantrekkelijkheid.
- Stelt hierdoor het overleven veilig - Wat we eten, drinken, hoe we gevaar vermijden en kiezen voor seks.
- De herinnering van de amygdala is altijd impliciet en onbewust.
De reacties zijn daardoor volledig automatisch.
Zie afbeelding van de "Linker en Rechter Amygdala" hieronder weergegeven.
De amygdala heeft drie belangrijke functies:
- Het creëren van een persoonlijke bibliotheek van gevaarlijke situaties. Dit archief ontwikkelde zich tijdens de evolutie en wordt door ons nog steeds voortdurend verder uitgebreid door persoonlijke ervaringen.
- Inkomende zintuiglijke prikkels beoordelen - Deze worden vergeleken met potentiële gevaren in de bibliotheek en indien nodig wordt door de Amygdala een directe alarmreactie geactiveerd.
- Stressreacties activeren - Het alarm leidt tot vechten, vluchten, bevriezing en eventueel afscheiding (dissociatie).
Er bestaat een intelligente functieverdeling
tussen de linker en rechter Amygdala
De specifieke functies van de rechter Amygdala
- Wanneer storende herinneringen worden geactiveerd, wordt de rechter amygdala actief - De frontale hersenen (Pre-frontale cortex - PFC) en het spraakcentrum worden daardoor dan
uitgeschakeld .
- Is groter dan de linker Amygdala.
- Reageert op beelden , gezichtsuitdrukkingen en andere non-verbale signalen , zoals bijvoorbeeld lachen en schreeuwen.
- Bevat een archief van waargenomen gebeurtenissen en reacties daarop.
- Bevat een archief van mogelijke gevaren die zijn ontstaan tijdens de evolutie - bijvoorbeeld beelden van wilde dieren.
Noot: Als je bijvoorbeeld een haai ziet zwemmen in de oceaan, wordt hierdoor je rechter amygdala actief.
De specifieke functies van de linker Amygdala
- De linker amygdala leidt informatie naar de frontale hersenen, naar de linker hersenhelft en naar de spraakcentra in de hersenen.
- De linker amygdala is gespecialiseerd in taal .
- Bevat een archief van denkbeeldige stressoren.
- Kan leren om angst te ontwikkelen door middel van taal - zonder dat er direct contact met de trigger of de angst ontstaat.
- Wordt in verband gebracht met sociale angst, bijvoorbeeld Sales Call Anxiety (SCA)), obsessief gedrag, verlatingsangst en algemene (gegeneraliseerde) angst.
Noot: Wanneer men bijvoorbeeld iemand hoort praten over een haai, activeert men de linker amygdala, waarbij men zich een duik in de oceaan voorstelt, waarbij men zich vervolgens voorstelt om door een haai opgegeten te worden.
Wanneer de mens geconfronteerd wordt met een bedreigende situatie, vinden er biologisch in de hersenen allerlei processen plaats die vanuit de beide Amygdala gemodereerd worden en dus hier aangestuurd worden.
De reacties van de Amygdala staan voor ons altijd primair in het teken van overleven.
De Amygdala en de negatieve inprenting cyclus
Tijdens onze biologische evolutie was het herkennen van (levens)gevaar gedurende lange tijd erg belangrijk voor ons overleven. Het belang en de invloed van het daarvoor verantwoordelijke limbische systeem in onze hersenen wordt tegenwoordig jammer genoeg maar al te vaak onderschat.
De impact van het ontstane zwart-wit waarnemen is dan ook erg groot. Er is maar weinig meer echt leven of dood, maar het (onbewuste) gevoel hierbij is er in de huidige tijd niet minder om. De belangrijkste bijdrage wordt hiervoor bij mensen met intacte hersenen geleverd door deze Amygdala.
Gevoelens over bepaalde situaties in het hier-en-nu ontstaan op basis van in het verleden eerder in het geheugen opgeslagen beelden. Actie/reactie op een situatie in het hier-en-nu wordt duidelijk bepaald door het verleden. Zintuiglijke prikkels leiden tot een automatisch waardeoordeel, wat weer leidt tot gevoelens, die bepalend zijn voor gedachten en uiteindelijk reactie in de vorm van gedrag.
Men kan wel bedenken dat men iets wil, weten wat men moet doen, maar zolang er met die situatie mogelijke (onbewuste) onveiligheid verbonden is op basis van eerdere negatieve ervaringen, gaat men er bewust alles aan doen om de situatie te vermijden.
Ik heb hieronder schematisch de negatieve inprenting cyclus van de Amygdala weergegeven, met een “schokkende gebeurtenis”, een trauma, als voorbeeld. De Amygdala reageert als de alarmbel, een die geen geluid geeft, maar allesbepalende biochemie in ons lichaam produceert.
Het is door wetenschappelijk onderzoek duidelijk geworden dat de permanente negatieve inprenting cyclus veel sterker is en daardoor gedrag bepalend is — Veel meer bepalend dan een soortgelijke inprenting cyclus door onze positieve ervaringen.
We zien echter helaas nogal te vaak in PTSS-hulpverlening dat geprobeerd wordt om deze door overleving gedreven reflexmatige aansturing, op een of andere manier verstandelijk te gaan omzeilen, door bijvoorbeeld de persoon cognitief en/of gedragsmatig te leren omgaan met zijn of haar beperking in bepaalde door posttraumatische stress stoornis ontstane situaties.
Hieronder een schematische weergave van PTSS en de schijnbaar oneindige diepe put van de permanente negatieve inprenting cyclus van een “schokkende gebeurtenis”.
De hierboven afgebeelde automatische (reflexmatige) response van de Amygdala betekent niet dat de mens totaal geen mogelijkheid heeft om te leren van situaties. Dit is wel degelijk het geval. Men kan tot op zekere hoogte vermijdingsgedrag leren registreren. Echter, dit is een pijnlijk en voor de meesten met PTSS een onnodig proces, wat vaak leidt tot minimale verbetering van PTSS-verschijnselen. Gezien de geavanceerde Energie Psychologie interventietechnieken die er op dit moment beschikbaar zijn is dit dan ook niet meer noodzakelijk en wenselijk.
Men probeert in de rationele benadering door conditionering een verminderde gevoeligheid voor een bepaalde negatief ingeprente situatie te laten ontstaan. Echter, wat er in het beste geval ontstaat is iets van ogenschijnlijke tijdelijke verbetering, maar helaas ontstaat er zelden effectieve verbetering op basis van cellulaire/neurale persoonlijke transformatie.
De resultaten van het leren omgaan met dergelijke (onbewust) als onveilig geregistreerde situaties wordt namelijk, wanneer de Amygdala actief wordt en een vrees gerelateerde negatieve emotie bespeurt, overstemd door (reflexmatig) automatisch ongewenst gedrag. Bovendien wanneer iemand met PTSS overstelpt wordt door emoties en dit geldt zelfs voor positieve emoties, er geen sprake meer is van het rationeel benaderen van de situatie.
Dit kan zomaar de bedenkelijke blik van een persoon zijn, de kleur van een map die men op het bureau geworpen krijgt door een leidinggevende, of bijvoorbeeld het geluid van het openen van een flesje bier, of een bepaalde geur die aanwezig is in een bepaald kantoor.
Maar niet als men de trigger/aanleiding van de gevoelens/emoties die de waarneming (perceptie) sturen, het beeld dus wat men ziet, effectief heeft opgelost door het gebruik van geavanceerde coaching interventie methodieken, kan men deze biologische processen wel niet meer willen hebben, maar helaas zonder succes. Het is dan ook zeker niet vreemd dat een persoon met PTSS vaak vast komt te zitten in een negatieve emotionele spiraal met daaropvolgende fysieke reactie van de herbeleving van het trauma, of onderdelen ervan.
Volgend op een negatieve reactie op een bepaald gedrag of signaal, zal de Amygdala er namelijk alles aan doen om te zorgen dat deze reactie in de toekomst geheel zal worden voorkomen (leren om te vermijden dus). Per slot van rekening gaat het de Amygdala altijd om een zwart-wit situatie van leven of dood. Het gaat hier om de onbewuste gevoelens die ontstaan op basis van de eerdere ervaren bedreiging ten gevolge van de “schokkende gebeurtenis” en de daaropvolgende lichaamsreacties die de voorlopers van waargenomen angst aansturen.
Onze perceptie bepaalt namelijk altijd onze werkelijkheid. Het is niet wat wij zien met onze ogen, maar wat we ervaren door wat wij denken waar te nemen met onze ogen, wat bepalend is voor onze reacties. De HPA-as (zie afbeelding hieronder) die alleen voor noodsituaties is, maar die bij PTSS jammer genoeg bijna constant geactiveerd wordt en voor langdurige hoge stressniveaus zorgt! Als we het gevoel hebben dat er gevaar is, dan signaleert de hypothalamus (de receptor) gevaar en geeft opdracht aan de hypofyse (de effector) om de bijnierschors (ook effector) aan het werk te zetten om cortisol te produceren en hierdoor ervaren we stress in ons lichaam.
Het versterkt verder een vicieuze cirkel, want we slaan informatie als bedreigend op en gaan daardoor nieuwe ervaringen in de toekomst ook weer als bedreigend ervaren. Op het laatst zijn we er zeker van dat de hele wereld alleen maar afschuwelijk is en zien we dan ook dat mensen met PTSS hierdoor in grote fysieke en emotionele problemen komen.
De symptomen van PTSS zijn in wezen fysiologische processen, aangedreven door perceptie. Wat bepaalt onze perceptie? Dit is de inhoud van ons onderbewustzijn. Van daaruit duiden we nieuw binnenkomende indrukken. Onze overtuigingen zoeken naar bevestiging van zichzelf in wat we ervaren, dingen die totaal nieuw voor ons zijn ontgaan ons grotendeels, maar niet als ze ons heel direct worden opgedrongen door de situatie in het hier-en-nu.
"The HPA Axis" De HPA-As afbeelding – Bron: Sarah Ballantyne
Hieronder weergegeven de beide Amygdala, diep gelegen in de temporale kwab van de hersenen, onderdeel van het zogenaamde 'limbische systeem'.
Afbeelding Bron: Anatomography – Life Science Databases (LSDB)
- De hippocampus is een celstructuur in het limbisch systeem van de hersenen.
- Creëert ruimtelijke representaties van de wereld, onafhankelijk van de zintuiglijke indrukken van het moment.
- Creëert een context voor herinneringen.
- Kan meerdere aspecten van de omgeving tegelijkertijd vertegenwoordigen en relaties tussen deze aspecten creëren.
- Kan een geheel maken van delen - op basis van symbolen, woorden - een op een slang lijken de stok in het bos wordt zeer snel ‘vergeleken’ en op basis hiervan wordt informatie doorgestuurd naar de Amygdala - die alarm slaat.
- Is de neurologische kaart van je persoonlijke ruimte.
- De hippocampus maakt bewuste herinneringen in de ruimte mogelijk.
- Maakt herinneringen autobiografisch in de gecreëerde ruimte
- Geeft herinneringen een plaats in ruimte en tijd.
- Is in staat om onderscheid te maken tussen mensen en gebeurtenissen.
- Transformeert een gebeurtenis tot een episode - in het bewuste, verklarende geheugen.
De rol van de hippocampus in verontrustende
herinneringen en daardoor in het ontstaan van trauma
- Onder extreme stress reageert de amygdala met een kortere weg dan hoger denken: de snelle en grove (quick-and-dirty) manier van informatieverwerking.
- Dit leidt tot vechten, vluchten of bevriezing.
- Deze onmiddellijke reactie is zeer belangrijk voor het overleven.
- Als een persoon niet in staat is de stressvolle ervaring te integreren, wordt de herinnering verontrustend - Vaak ontstaat dit vanwege gebrek aan bescherming of ondersteuning en bijkomende aanhoudende spanning.
- De schrijnende gebeurtenis kan dan op elk moment weer worden gereactiveerd.
- Hoge stressniveaus leiden tot het vrijkomen van adrenaline.
- Adrenaline blokkeert de poort naar de eerdergenoemde hippocampus en daardoor is de informatieverwerking vergrendeld op het niveau van de amygdala.
- De hippocampus kan de stimuli van de gebeurtenis niet verwerken en ze een dus een ‘naam’ geven.
- Herinneringen kunnen ook niet op een hoger niveau worden geïntegreerd.
- Het evenement is niet logisch meer in het algehele levenstoneel.
- Zintuiglijke indrukken in de amygdala bevriezen daardoor op het moment van de (traumatische) gebeurtenis.
- Ze kunnen gereactiveerd worden door omgevingsstimuli.
- Ze veroorzaken soortgelijke reacties zoals op het moment van de oorspronkelijke gebeurtenis.
- Dit leidt tot starre (automatische) patronen in denken, voelen en gedrag.
- Als er géén kans is om trauma over een langere periode echt los te laten, blijft de poort naar de hippocampus gesloten.
- Als gevolg daarvan krimpt de hippocampus en volgt er atrofie.
Hierboven is de hippocampus afgebeeld als onderdeel van het middelste gedeelte van de menselijke hersenen.
Polyvagale theorie van Porges
De polyvagale theorie is ontwikkeld door Dr. Stephen W. Porges, psychiater. Deze werd voor het eerst gepresenteerd door hem in 1994. Het wordt ook wel het Vagale Remsysteem (Vagal Breaking System) genoemd. Dit is een theorie die de evolutie van het gewervelde autonome zenuwstelsel koppelt aan de opkomst van ons sociaal gedrag.
De theorie geeft inzicht in de mechanismen die de symptomen bemiddelen bij verschillende gedrag, psychiatrische en fysieke aandoeningen. De theorie heeft onderzoek en ontwikkeling van effectieve methodes gestimuleerd die het belang van de fysiologische toestand en gedragsregulatie bij de uiting van verschillende psychiatrische stoornissen benadrukken en biedt een theoretisch perspectief om stress en trauma's te bestuderen en effectief te benaderen.
Stephen Porges observeerde dat de vlecht, vlucht en bevries theorie bij mensen hiaten vertoonde. Hij ging als researcher op onderzoek uit om de ontbrekende schakel te vinden. Het autonome zenuwstelsel was tot die tijd opgedeeld in twee (2) systemen, het sympatische zenuwstelsel, beter bekend als het vecht- en vluchtsysteem en het parasympatische zenuwstelsel, beter bekend als het rust- en herstelsysteem.
Dr. Porges vroeg zich, ook vanuit zijn eigen praktijk af, waarom bij zoveel mensen het herstelsysteem niet meer goed functioneerde en zij chronische lichamelijke en psychische condities ontwikkelden?
Hij ontdekte toen dat er niet twee (2) maar drie (3) systemen waren in het autonome zenuwstelsel. Het parasympatische zenuwstelsel heeft zelf namelijk twee (2) systemen en wel met heel verschillende functies.
De Nervus Vagus is de tiende hersenzenuw. Hij wordt ook wel afgekort als “N. X”. Een andere naam voor deze zenuw is “zwervende zenuw” of “zwerfzenuw”. Hij behoort tot de twaalf hersenzenuwen (craniale zenuwen), die direct uit de hersenen ontspringen en dus niet vanuit het ruggenmerg.
Dr. Porges heeft vanaf het moment van zijn ontdekking altijd over polyvagaal gesproken in relatie tot de Nervus Vagus. Er zijn namelijk twee evolutionaire gebieden in de tiende hersenzenuw. Een dorsale vagus (achterkant van het lichaam) en een ventrale vagus (voorkant van het lichaam).
De Vagus Zenuw (Nervus Vagus) is hieronder afgebeeld.
Afbeelding bron: Wellcome Library (publiek domein)
De langzamere dorsale Nervus Vagus loopt van de ingewanden tot de hersenstam en werkt zoals we nu weten met name vanaf de ingewanden richting de hersenstam – dat wil zeggen 80% door op-regulatie richting de hersenen en slechts 20% door neer-regulatie vanaf de hersenen.
Het oudste en grootste gedeelte van de dorsale vagus zit in de darmen en is ook wel bekend als het tweede brein – verwijzend naar de ± 500 miljoen neuronen die zich in de darmwand, in het microbioom bevinden. Hiermee nemen wij bijvoorbeeld instinctief waar en hiermee wordt ook de bevries (freeze) toestand aangestuurd.
De snelle ventrale Nervus Vagus verloopt van het hart naar het hoofd en wel in het bijzonder het gezicht. Dit gedeelte heeft eigenlijk maar een hoofdtaak – continu gevoelsmatige signalen van het hart aan de hersenen doorgeven op basis van of iemand in een bepaalde situatie veilig is?
Hier vindt de vecht-vlucht aansturing plaats - een aansturing die verder 'verwerkt' wordt in de Amgdalae.
De ventrale vagus stuurt herkenning van de spontane verschillen in gezichtsuitdrukking aan die behoren bij de verschillende innerlijke staten van de mens. Deze zijn opmerkelijk genoeg universeel en daardoor hetzelfde in alle culturen.
Dit aflezen van anderen gebeurt om te beoordelen of deze personen veilig zijn. Verder stuurt de ventrale vagus ook een waardeoordeel aan op basis van stemintonatie.
Dr. Porges noemde dit ventrale gedeelte van de vagus zenuw dan ook het "social engagement system" – het systeem wat onderbewust stuurt op een veilig of niet-veilig waardeoordeel in relatie tot andere mensen. Met andere woorden is het veilig en dus verstandig om met iemand om te gaan.
Het is dan ook de meest recente evolutionaire ontwikkeling in het overlevingsarsenaal van de mens – het kunnen overleven in groepen. Dr. Porges creëerde een nieuwe naam voor de directe waarneming van sociale signalen en noemde dit "neuroceptie".
Neuroceptie is dan ook het veilige of onveilige automatische waardeoordeel wat door ons aan het lezen van gezichten en stem intonatie wordt gekoppeld.
Bij onveiligheid wordt niet alleen het Vagale Remsysteem geactiveerd, maar wordt bijvoorbeeld ook de middenoor waarneming uitgeschakeld, doordat men zich in die situatie beter kan focussen op gevaar (met een focus op hele hoge en hele lage tonen).
Het Vagale Remsysteem houdt een denkbeeldige rem op het hart zolang de Nervus Vagus vindt dat iemand veilig is.
Bij onveiligheid gaat deze denkbeeldige voet van de rem en kan het hart op volle kracht werken om het lichaam in deze vecht-vlucht staat te ondersteunen en vluchten mogelijk maakt.
Het hart gaat dan dus (veel) sneller kloppen. Wanneer het gevaar weer geweken is, plaatst de Nervus Vagus de denkbeeldige voet weer meteen terug op de rem, waardoor het hart weer langzamer en regelmatig gaat kloppen en pompen. De extra bloedvoorziening en kracht voor het vechten-vluchten is niet meer noodzakelijk.
Volgens de research van Dr. Porges hebben mensen die getraumatiseerd zijn door bijvoorbeeld kindermisbruik en of (herhaalde) schokkende gebeurtenissen een verstoord Vagaal Remsysteem.
Deze mensen zijn sneller uit hun ritme (gedereguleerd) en hebben daarna langere tijd nodig om weer in hun ritme terug te keren (om weer gereguleerd te zijn).
Deze persoonlijke veerkracht wordt gemeten door Hartritme Variabiliteit (Heart Rate Variability – HRV). HRV is tegenwoordig vrij eenvoudig meetbaar en is een belangrijke stressregulatie parameter.
Er zijn bijvoorbeeld studies gedaan waarbij Thought Field Therapy (TFT), ook een vorm van Energie Psychologie, gebruikt werd en waarbij gemeten werd dat de HRV omhoog ging, maar na gebruik van TFT weer snel terug naar normaal ging. Het blijkt dat bijvoorbeeld het tappen op de meridiaan-punten bij cliënten door deze vorm van Energie Psychologie een diep gevoel van veiligheid geeft.
Volgens Dr. Porges vindt de Polyvagale Theorie dan ook niet plaats in de hersenschors (cortex), ook niet in de eerdergenoemde Amygdalae, maar diep, diep in het wezen van de mens, in de botten van mensen als het ware.
Veel cliënten reageren dan ook na een op energie psychologie gebaseerde vooruitstrevende interventie met een reactie zoals: “Ik weet het niet, maar ik kan me er niet meer druk over maken – het gevoel is er simpelweg niet meer”.
Het zijn dus geen woorden, geen verstandelijke reacties, maar het heeft een diepere origine – op een soort reptielen niveau voelt men zich weer veilig en daardoor kan men direct weer verder - op een andere en bevrijde manier!
Energie Psychologie sluit blijkbaar de limbische reacties op sub-corticaal niveau af. Het werkt tevens aan het afsluiten van de onbewuste bewustwording van de dreiging en de daarop-volgende reacties van het lichaam van de cliënt.
Hierdoor transformeert het daarmee ook de voorlopers, de aanleidingen van de angst bij de cliënt - de triggers/aanleidingen.
Geheugen her-consolidatie
Geheugen her-consolidatie (Memory Reconsolidation) leidt naar datgene wat aanwezig was toen de herinnering ontstond. Hierdoor kan de cliënt in veiligheid bewust door een herverbinding met de traumatische herinnering geleid worden – dit wil zeggen voor en na de Energie Psychologie vooruitstrevende interventie denkt de persoon kort aan de herinnering van toen – echter door de (bio-energetische) verandering die door de vooruitstrevende interventie is opgetreden heeft de cliënt na de interventie een nieuw ontstane ervaring. Dit geeft geheugen her-consolidatie.
Deze nieuw ontstane ervaring wordt nu als volwaardige en nieuwe geheugen cluster opgeslagen. De nieuw opgeslagen formulering (formulation) van het geheugen cluster heeft nu de oude versie vervangen. Dit wil zeggen dat de neurale connecties nu verbonden zijn met deze nieuw opgeslagen ervaring. Wanneer een cliënt wordt gevraagd om zich weer de situatie te herinneren zal de verbinding nu gelegd worden met de laatst gemaakte (nieuwe) herinnering.
Dit is de nieuwe versie, zonder de gedachten, gevoelens en hormonen die gekoppeld waren aan het eerder opgeslagen geheugen cluster (bv. extreme doodsangst, trauma).
Deze Amygdala de-activatie en de Polyvagale Theorie zorgen er beiden dan ook voor dat de persoon door EP direct rustig kan worden en zich daarna veilig voelt.
Echter, uiteindelijk zorgt geheugen her-consolidatie ervoor, dat de persoon de ervaring opslaat op een nieuwe, volledig andere manier – Een manier die er nu voor zorgt dat de herinnering voor altijd veranderd is en daardoor niet meer emotioneel beladen is.
Men is de herinnering niet kwijt, maar deze heeft geen belastende emotionele lading meer. Men kan er dan ook vanaf dat moment op een neutrale en verstandelijke manier over nadenken.
Cliënten geven dan ook aan dat wanneer men gevraagd worden aan de herinnering te denken: “Oh, ik ben er niet meer bang voor hoor”, of “Ik kan me het nog wel herinneren maar het doet me niks meer”.
Voor het proces van geheugen her-consolidatie wordt de cliënt na de geavanceerde interventie gevraagd om na de interventie twee tot driemaal terug te denken aan het oorspronkelijke trauma. De cliënt heeft hierdoor dus meerdere mogelijkheden om de herinnering opnieuw te herinneren.
De cliënt merkt meteen het verschil – dit is niet verstandelijk – het is geen verzoek aan de cliënt om anders na te gaan denken over. Nee, de cliënt voelt in de bodymind dat het veranderd is. Deze ervaring is een openbaring voor de cliënt en gebeurt ter plekke en heeft een in-het-nu waarneembaar en bijzonder prettig effect voor de cliënt.
Wanneer nu dus de nieuwe versie in het geheugen opgeslagen is – kan daardoor de oude versie van de herinnering niet meer opgeroepen worden. De hersenen gebruiken het principe "Use it or lose it" (gebruik het of verlies het). Dit houdt in dat wanneer iets 'opgelost' is het niet terugkomt - het 'neurale pad' wordt opgeruimd en je kunt een pad wat er niet meer is niet meer bewandelen.
Soms heeft het trauma een duidelijke verbinding met nog veel meer andere opgeslagen traumatische ervaringen – het kan daarom dan ook voorkomen dat de cliënt plotsklaps ook niet meer angstig is voor al die andere soortgelijke en daarmee verbonden ervaringen.
Door Energie Psychologie te gebruiken lijkt het er dus op dat de Amygdala niet langer dreiging opspoort vanuit het geheugen. Geen bedreiging als automatisch waardeoordeel, betekent geen reactie en dus geen angst! Het op zintuiglijke prikkels gebaseerde waardeoordeel is effectief veranderd.
Dit is ook zinvol in het licht van wat er hierboven gezegd is over de Polyvagale Theorie. En het past natuurlijk ook in de her-consolidatie theorie van het geheugen en in de verdere toepassing van Energie Psychologie.
Vormen van Energie Psychologie (EP)
Sinds de jaren tachtig van de vorige eeuw en de oorspronkelijke ontwikkeling van Thought Field Therapy (TFT) door Dr. Roger Callahan is er veel gebeurd op het gebied van Energie Psychologie (EP). Er zijn nu vele technieken te onderscheiden. Ik volsta hieronder om enkele voorbeelden hiervan te noemen:
- Het Logosynthese® model – Dhr. Dr. Willem Lammers
- Thought Field Therapy® (TFT) – Dhr Dr. Roger Callahan
- Tapas Accupressure Technique (TAT®) –
Mevr. Tapas Fleming
- Emotional Freedom Technique (EFT™) – Dhr. Gary Craig
- Energy Diagnostic and Treatment Methods (EDxTM™) – Dhr Dr. Fred Gallo
- Be Set Free Fast (BSFF™) – Dhr Dr. Larry Nims
- Integratieve Mind Eye Power (MEP®) – Mevr. Jacqueline Venbrux
Alhoewel ik in de praktijk diverse vooruitstrevende EP-interventies gebruik, geef ik zelf de voorkeur voor het gebruik van het Logosynthese® model. Cliënten spreken in evaluaties steeds weer hun grote waardering uit voor de elegantie en transformerende werking die zij ervaren, door interventies waarbij het Logosynthese model gebruikt wordt.
Het is voor mij als Logosynthese Practitioner en actief lid van de Nederlandse Logosynthese Ontwikkelgroep en de Internationale Logosynthese Vereniging (LIA) dan ook een groot plezier om het Logosynthese model te kunnen gebruiken samen met cliënten als onderdeel van een integraal en holistisch hersteltraject.
In de kern vormt het deskundig toepassen van de Logosynthese Basis Procedure en de beschikbare aanvullende toepassingen onderdeel van een nauwkeurig, geordend model. Het Logosynthese model wordt gebruikt voor het vaststellen en oplossen van herinneringen, overtuigingen, wensen en fantasieën die stressreacties in gang zetten en die het bereiken van persoonlijke en zakelijke doelen in de weg staan.
Door op energetisch niveau te werken, helpt het Logosynthese model je trauma's te helen en een leven met een goede kwaliteit van leven te ondersteunen. Wanneer de triggers oplossen, ervaar je een aanhoudend gevoel van rust en helderheid met betrekking tot de specifieke kwestie, en zal de trigger niet meer terugkomen. Je kunt hierdoor verontrustende kwesties zonder drang en dwang in veiligheid, ‘laag voor laag’ oplossen.
Het Logosynthese model is daardoor een verrassend, nieuw instrument voor persoonlijke ontwikkeling, coaching en psychotherapie. Het gaat uit van een holistische kijk op de menselijke natuur en omvat uitgangspunten van verschillende methodes voor verandering.
In de kern werkt het Logosynthese model met de scheppende kracht van woorden, die energie in beweging brengt. Door terug te nemen wat je bent kwijtgeraakt en los te laten wat niet van jou is, kom je weer in contact met je essentie (wie je echt bent).
Het Logosynthese model in het kort:
- Wij zijn levensenergie.
- Levensenergie is gebonden of in stroming.
- Essentie is levensenergie in stroming.
- Afscheiding (dissociatie) is bevroren levensenergie - gebonden.
- Energie in stroming is niet-lokaal.
- Gebonden energie is bevroren in de ruimte.
- Als energie gebonden is - is het leven beperkt en lijden we.
- Logosynthese kan de stroom van gebonden energie herstellen.
De uitgangspunten van het Logosynthese model zijn:
- Alles is energie
- Energie zit vast of is in beweging
- Energie hoort bij jou of niet bij jou
- Woorden kunnen energie in beweging brengen.
Je kunt hier uitgebreid lezen over het Logosynthese model, wat ontwikkeld is door de Nederlands/Zwitserse psycholoog en psychotherapeut dr. Willem Lammers. Willem is opgeleid in bio-energetica, Transactionele Analyse (TA), hypnotherapie, Neuro Linguïstisch Programmeren (NLP), energiepsychologie en heeft gedurende zijn loopbaan gewerkt op de grenzen van lichaam, geest en ziel.
Het concept van het Logosynthese model is door Willem reeds in 2005 geïntroduceerd. Sindsdien is het model voortdurend verfijnd en zijn steeds meer toepassingsmogelijkheden verkend.
Het helingsproces wat ontstaat door inzet van het Logosynthese model zal aanwezigheid creëren, een staat van in het hier-en-nu kunnen zijn, die je in staat stelt pijnlijke ervaringen te overwinnen, anderen werkelijk te kunnen ontmoeten, en je missie in dit leven te vervullen. Je geest - je percepties, je emoties, je gedachten, waarden, herinneringen, fantasieën en overtuigingen - kan deze aanwezigheid in de weg staan.
Wanneer je gelooft dat jij de oorzaak bent van de pijn van anderen, voel je je schuldig. Als gevolg daarvan worden je gedachten en handelingen beheerst door dat schuldgevoel. Pas als je erin slaagt dit onderliggende idee op te lossen, kun je je werkelijke verantwoordelijkheid in het leven beoordelen. Andere emoties zijn ook gebaseerd op ideeën - schaamte, verdriet, angst, verlangen, woede en trots. Elk van deze emoties heeft zijn eigen beperkende patronen en kan je bevriezen in een oncomfortabel laag energieniveau.
Wanneer de energie die vastzit in deze onderliggende structuren wordt losgelaten, stijgt je bewustzijnsniveau tot het niet langer wordt bepaald door beperkende emoties, maar door moed, betekenis, liefde en vreugde.
Professioneel gebruik van het Logosynthese model resulteert in een bijzonder effectieve wijze om de aanleidingen/triggers en daarmee de (ongewenste) automatische, reflexmatige en vooral oncontroleerbare reacties die ontstaan door de Posttraumatische Stressverschijnselen (PTSV) ten gevolge van PTSS en Trauma op te lossen.
Bron en copyrights tekst van het Logosynthese model; Stichting Logosynthese Nederland en Dr. Willem Lammers, MSc, Dpsych, TSTA.
OVERIGE BRONNEN
Filmpje "Logosynthesis with Dr. Willem Lammers, Keynote Address, World Energy Conference, October 15, 2022"
In deze keynote presenteert Dr. Lammers de achtergrond, de principes en de methode van Logosynthese. Logosynthese is gemakkelijk te begrijpen voor getrainde professionals in het veld. Deze keynote-lezing leert de basis van Logosynthese voor gebruik bij zelf-coaching en begeleide verandering.
Logosynthese® en vertalingen van deze term zijn geregistreerde handelsmerken van dr. Willem Lammers, en mogen niet worden gebruikt zonder zijn uitdrukkelijke voorafgaande toestemming.
Wat is de invloed van Energie Psychologie (EP) op de verschijnselen van PTSS?
Trauma is niet verstandelijk – alles draait om voelen en gevoelens. Je denkt misschien dat dit logisch klinkt, maar toch zijn er veel professionals die zich tevergeefs richten op het verstandelijk oplossen van Posttraumatische Stressverschijnselen (PTSV) door PTSS en truama.
Het gaat hier vreemd genoeg niet (alleen) om de verschijnselen (reacties), maar juist om de onderliggende aanleidingen/triggers hiervan. Een aanleiding/trigger is een externe prikkel die een vastzittend energiepatroon kan activeren, terwijl een reactie de interne reactie is die in het lichaam optreedt wanneer een vastzittend energiepatroon wordt geactiveerd.
Door vooruitstrevende interventies, waarbij mijn voorkeur uitgaat naar het gebruik van het Logosynthese model als onderdeel van een holistisch en integraal hersteltraject, wordt tegelijkertijd vastgesteld wat de specifieke betrokken onderliggende aanleiding/trigger verbonden met het vastzittende energiepatroon is en de reacties die optreden wanneer de aanleiding/trigger wordt geactiveerd.
Het unieke van het Logosynthese model is dat door samen met de cliënt zowel de trigger als de reactie vast te stellen en aan te pakken, het vastzittende energiepatroon wordt losgelaten.
Dit is met name zo effectief voor het oplossen van Posttraumatische Stressverschijnselen (PTSV) bij PTSS en trauma, omdat velen na het ontstaan van PTSS manieren vinden om te overleven, hun gevoel kwijt geraakt zijn en emoties vaak niet meer kunnen uiten.
Door tijdens het oplossen van PTSV zowel gericht te zijn op de externe prikkel (trigger) en de reactie die verband houdt met de emotionele ervaringen, kan er waarneembare verandering ontstaan.
Zoals je hierboven hebt kunnen lezen, vinden er op basis van de vooruitstrevende interventies, veranderingen plaats die leiden tot effectieve veranderingen op cellulair niveau en deze resulteren in nieuwe neurale verbindingen in de hersenen.
Ik vergelijk het wel eens met een stad waar je komt in binnen- of buitenland waar een oude spoorlijn ligt die niet meer gebruikt wordt, maar die men, vaak vanwege de hoge kosten die gemoeid zijn met het verwijderen ervan, (nog) niet heeft verwijderd.
In de hersenen hebben we a.h.w. soortgelijke neurale 'spoorlijnen', die na gebruik van de geavanceerde interventies ook niet meer gebruikt worden. Er zijn nieuwe neurale verbindingen ontstaan, die informatie via nieuwe paden geleiden, nieuwe 'spoorlijnen' die er nu voor in de plaats zijn aangelegd, op basis van de geheugen herconsolidatie.
Er is nu een nieuwe herinnering gemaakt die als basis voor toekomstige verbindingen wordt gebruikt. De oude herinnering is op basis van het verbreken van neurologisch verbindingen niet meer actief en wanneer nieuwe verbindingen (associaties) op basis van het waargenomen beeld worden gemaakt, wordt de nieuwe herinnering, die het laatst is gemaakt, gebruikt als basis – en niet meer de traumatische herinnering van daarvoor.
Daardoor kan het voor cliënten begrijpelijk worden gemaakt dat men nog wel kan herinneren dat men een bepaalde ervaring heeft gehad, maar dat er totaal geen negatieve emotionele lading meer met die ervaring is verbonden. Het is nu neutraal, rustig, vredig en het voelt relaxed. Dit zijn veelgebruikte uitspraken van cliënten om hun nieuwe situatie aan te geven.
Belangrijk hierbij is dat cliënten niet wordt gevraagd om een 'trucje' te leren of op een andere manier cognitief (verstandelijk) iets te doen om hun waarneming te veranderen, te leren om te gaan met, of om dingen een plekje te geven.
Nee, door het effectief oplossen van de aanleiding/trigger is het automatische en vliegensvlugge neurale (reactie) pad wat er eerst lag, is onbruikbaar geworden. Dit zorgt voor een nieuwe situatie met een neutraal waardeoordeel in de hersenen en daardoor zonder de automatische ongewenste posttraumatische stressreactie van daarvoor.
Het vermijden is voorbij. Het mooiste cadeau als coach, wat je op basis van een Energie Psychologie geavanceerde interventie kan krijgen, is wanneer een cliënt zichzelf in een situatie daarna voor de eerste keer observeert en ziet dat hij/zij in een bepaalde situatie komt, bijvoorbeeld met partner en/of familieleden, zich zeer kort bewust wordt dat hij/zij op een bepaalde manier gaat reageren en het dan toch uiteindelijk niet doet.
De situatie ontpopt zich dus moeiteloos als een positieve situatie met een positief einde – een enorme boost voor het zelfvertrouwen van de cliënt en dit onderstreept nog maar eens het fenomeen dat er werkelijk op dieper niveau transformatie heeft plaatsgevonden en dat het werkelijk mogelijk is om PTSS Voorbij te gaan.
Logosynthese® en vertalingen van deze term zijn geregistreerde handelsmerken van Dr. Willem Lammers, en mogen niet worden gebruikt zonder zijn uitdrukkelijke voorafgaande toestemming.
